The never ending story

Nieuwsgierige types: Frans van de Camp (70): fotograaf, auteur, muzikant en voormalig vrachtwagenchauffeur, docent Engels, bedrijfsmanagement en coach van studentondernemers

Frans van de Camp startte zijn carrière als internationaal vrachtwagenchauffeur. In 1974 stapte hij over op het onderwijs; een lange, gepassioneerde onderwijsloopbaan volgde. In 2015 kon Frans met pensioen gaan, maar hij weigerde. Hij had nog lang geen zin om met pensioen te gaan. Vier jaar lang kreeg hij stukje voor stukje verlenging zodat hij toch nog parttime en een half jaar fulltime door kon werken.

Intussen is Frans echt met pensioen. Maar achter de geraniums zal je Frans niet vinden. Wel achter zijn camera, achter zijn drumstel, het stuur van zijn geliefde Mercedes 280SL of achter zijn computer om een nieuw fotoboek samen te stellen over historische autosport. En wanneer de verontwaardiging te groot is klimt Frans in de pen en schrijft hij een opinieartikel.

Je bent iemand met brede interesses. Je bent altijd bezig en zoekt dingen graag tot op de bodem uit. Ik ben erg benieuwd wat nieuwsgierigheid voor jou persoonlijk betekent.

Nieuwsgierigheid is voor mij het willen doorgronden van dingen die op mijn pad komen. Dat heb ik van kinds af aan. Mijn vader was machinefabrikant. Ik zag de mensen in de fabriek bezig en wilde weten wat die mensen deden. Hoe werkt dat? Van oorsprong had ik vooral een technische interesse, bijvoorbeeld hoe werkt een auto? In de loop van de jaren kwamen daar andere vragen bij. Hoe werkt de politiek? Waarom hebben mensen de mening die ze hebben? En later, waarom zijn studenten zoals ze zijn? Waarom doen ze wat ze doen? Ik wil begrijpen waarom de dingen zijn zoals ze zijn.

Ik begon mijn carrière als internationaal vrachtwagenchauffeur. Ik heb na het voortgezet onderwijs lang over mijn beroepskeuze gedaan. Ik wilde vrachtwagenchauffeur worden, muziek maken, fotograferen en actief zijn in de politiek. Ook het onderwijs trok mij. Dat laatste was de verdienste van een scheikundedocent van mij op het voortgezet onderwijs.

Rolmodel

Deze docent was een gigant. Hij legde mij in tien minuten uit waar ik al een jaar mee worstelde. Hij hoorde mij aan, wist in mijn hersenspelonken af te dalen en wist me de weg uit het doolhof te wijzen. Hij vertelde mij wanneer ik naar links en dan weer naar rechts moest gaan. Hij gaf me zelfvertrouwen.

Ik had een minderwaardigheidscomplex ontwikkeld omdat ik niet begreep wat alle anderen wel leken te begrijpen. Ik kan het niet uitstaan wanneer ik iets niet snap. Als iemand anders het snapt dan moet deze jongen het toch ook kunnen snappen? En dan, dankzij zo’n man hoor je er opeens weer bij. Ik heb deze docent tien jaar geleden persoonlijk hartelijk bedankt voor deze ervaring.

Naast het onderwijs ben je ook in de politiek actief geweest. Kan je daar meer over vertellen?

Ik begon op mijn negentiende interesse te krijgen in de politiek. Als zoon van een ondernemer werd ik VVD, liberaal opgevoed. Wanneer er iets socialistisch werd gezegd fronste mijn vader zijn wenkbrauwen.

Ik herinner me nog als de dag van gisteren dat ik Hans Wiegel, toen nog student, hoorde spreken in de Postelse Hoeve in Tilburg. Hij kwam met een andere politicus Harm van Riel mee, waarschijnlijk om te oefenen. Het verhaal dat hij vertelde greep mij. Hij was humoristisch, durfde tegen de gevestigde orde aan te schoppen en nam het op voor ondernemers. Zijn humor vond ik vooral aantrekkelijk.

“De partij sloeg nog geen deuk in een pakje boter”.

Mijn politieke aspiraties stonden lang op een laag pitje, maar in 2006 was ik betrokken bij de oprichting van de Liberaal Democratische Partij. Ik zat drie jaar in het bestuur, maar de partij sloeg nog geen deuk in een pakje boter. Wil je echt campagne voeren, dan heb je geld nodig en moet je met je smoel op de tv. Maar ik heb toen wel veel geleerd over de landspolitiek.

Je hebt veel interesses en passies. Welke van deze zijn altijd aanwezig?

Muziek, historische autosport, het nazitijdperk, stoomtreinen en onderwijs. Maar de nadruk verschilt per periode. Ik werk nu aan mijn boeken over historische autosport. Maar ik droom nog steeds over het onderwijs en de mensen op het werk.

Welke van deze fascinaties heb je van jongs af aan?

Muziek is mijn grootste passie. Hier kan ik een stuk emotie in kwijt. Techniek kan mij wel raken, maar muziek gaat dieper. Ik speel in twee bands. Muziek luisteren en maken is zeker 30% van mijn levensgeluk. Mijn beginperiode als docent heb ik als tropenjaren ervaren, toen heb ik alle beginnersfouten gemaakt die je als startende docent maar kunt maken. Zonder muziek had ik het niet gered.

Hoe prikkelt muziek jouw nieuwsgierigheid?

Muziek zorgt voor momenten waarop ik iets ervaar. Toen ik 24 jaar oud was speelde ik in een jazzband. Wij speelden oude stijl jazz en waren succesvol. We vonden zelf ook dat we het goed deden. We mochten tijdens het jazzfestival in Tilburg in de schouwburg spelen. Na ons kwam de Chris Barber band. Ik twijfelde of ik zou blijven. Ik dacht: o dit is een van de vele bands, ik luister naar de eerste helft en dan ga ik op tijd naar huis. Ze speelden nummers die wij ook speelden en toen realiseerde ik me pas: Oh, dus zo moet je jazz spelen.

“Nieuwsgierigheid brengt steeds nieuwe vragen.”

Ik wilde weten wat ze anders deden. Hoe speelden zij? Onze blazers speelden om beurten, bij Chris Barber speelden de muzikanten samen. Ze ondersteunden elkaar. Ik ben me toen meer in de muziek gaan verdiepen door platen te luisteren en alles uit te zoeken. Ik wilde uitpluizen hoe ze het doen, er zelf iets aan toevoegen en de arrangementen anders maken.

Bij fotografie gebeurde iets vergelijkbaars. Ik wilde weten hoe het werkt. Nieuwsgierigheid brengt steeds nieuwe vragen. Je duikt erin, dat geeft meer bevrediging dan dat je het oppervlakkig doet. Ik heb veel passie voor een hoop dingen. Daar ben ik erg blij mee. Toen ik met pensioen moest gaan dacht ik: Waarom? Ik kom net op stoom! Ik heb uiteindelijk vier jaar langer doorgewerkt. 3,5 jaar parttime en een half jaar fulltime. Mochten ze me nu een nieuw contract aanbieden, dan zou ik zo weer tekenen.

Je hebt veel verschillende dingen in je leven gedaan. Heb je het gevoel dat je meer of minder nieuwsgierig bent geworden in de loop van je leven?

Ik ben even nieuwsgierig. Maak ik me ergens druk om of zit iets me dwars dan duik ik erin. Ik ga naar een lezing of koop er een boek over. Ik hoop dat ik dat blijf houden. Nieuwsgierig zijn, daar word je beter van. Je krijgt meer inzicht in hoe de wereld in elkaar zit en hoe dingen werken.  Het leert je te ageren als je dingen niet ziet zitten of als je gemanipuleerd wordt. In discussies heb je vaak een voorsprong. Ik ga discussies nooit uit de weg. Ik heb vaak argumenten waar anderen misschien meer oppervlakkige kennis hebben.

“In de krant van vandaag wordt morgen de vis verpakt.”

Het is wel wat om het allemaal bij te houden. Ik denk vaak aan het spreekwoord: In de krant van vandaag wordt morgen de vis verpakt. Dat gaat over de vergankelijkheid van het nieuws. Soms staat iets in de spotlights en daarna hoor je er nooit meer iets over. Ik kijk nu en dan naar praatprogramma’s en dan zie ik dingen die daar niet thuis horen. Mensen hebben sterke behoeften, maar niet alles hoeft bevredigd te worden. Veel dingen zijn slechts kort van duur en inhoudsloos. Je moet leren keuzes te maken.

Je bent enorm enthousiast en er is weinig nodig om jouw nieuwsgierigheid te prikkelen. Zijn er ook dingen die jouw nieuwsgierigheid dempen?

Tegenstrijdige informatie en wanneer ik twijfel welke autoriteit ik moet geloven. Of wanneer ik het gevoel heb dat ik door desinformatie er niet achter kan komen hoe iets in elkaar steekt.

“Ik zet overal vraagtekens bij”.

Ik hang aan wetenschap en ben atheïst. Ik geloof niks. Ik weet het of ik weet het nog niet. Ik zet overal vraagtekens bij. Wil je iets echt begrijpen dan moet je het doorgronden, er tijd in steken en de diepte in duiken. Anders heb je geen poot om op te staan. Ik houd het wetenschappelijke standpunt aan: bewijs maar dat ik niet gelijk heb. Dit in tegenstelling tot religie waarbij alles vast staat en mensen niet meer zelf nadenken.

Je bent enthousiast en ook bijzonder productief. Je hebt altijd van alles naast elkaar gedaan. De afgelopen 3 jaar heb je bijvoorbeeld op basis van jouw eigen fotoarchief zeven Engelstalige fotoboeken over historische autosport uitgebracht. Hoe weet jij jouw nieuwsgierigheid en ondernemendheid met elkaar te balanceren?

Ik heb volgens mijn vrouw autistische trekjes. Ik heb een enorme focus. Ik heb een cocongerichte concentratie waar ik heel blij mee ben. Ik heb voor mijn fotoboeken, duizenden fotonegatieven ingescand, opgeslagen en nabewerkt. Op één foto zitten soms wel 80-90 stipjes en stofdeeltjes. Ik ben vaak een uur per foto bezig. Gelukkig ben ik goed in door buffelen en beschik ik over een groot doorzettingsvermogen. Ik zet mijn blik op oneindig, verstand op nul en ik laat me niet afleiden.

Focus hebben is belangrijk. Dit vraagt om training waar je vroeg mee moet beginnen. Ik heb daar een rustige omgeving voor nodig zonder afleiding, geen mail en geen harde achtergrond geluiden. Vervolgens rust ik niet totdat het werk klaar is.

Je gaat erg bewust met jouw nieuwsgierigheid om. Welke kennis zou jij anderen over nieuwsgierigheid mee willen geven?

Ik zou graag willen dat veel meer mensen nieuwsgierig waren. Oprechte nieuwsgierigheid; de nieuwsgierigheid waardoor je de diepte in wil gaan. Ook wanneer dit als consequentie heeft dat je beeld van iets niet blijkt te kloppen.

Never a dull moment

Frans verveelt zich nooit, hij is altijd bezig. Zijn energie en enthousiasme lijken onuitputtelijk. Wat mij boeit is de enorme focus en discipline die Frans kan hebben ondanks zijn brede interesses. Zijn zeven fotoboeken realiseerde hij door zich maandenlang op te sluiten en non-stop te werken aan afgebakende taken. Dit mede dankzij het geduld en begrip van zijn lieve vrouw Victoire.

Na ruim 30 bijzonder nieuwsgierige volwassenen uitgebreid geïnterviewd te hebben komen de woorden focus en routine steeds vaker naar voren. Voor mij voelden de begrippen focus, routine en discipline in eerste instantie aan als saai en tegenstrijdig met het hebben van brede interesses. Logischerwijze is het echter zo dat mensen met brede interesses focus, routine en discipline nodig hebben om hun werk af te maken. En zo tijd over te houden voor hun brede interesses.

Werkroutines en discipline tegen de verveling

Toch blijft het voor mij persoonlijk een uitdaging om niet alles tegelijkertijd te willen doen. Op dit moment schrijf ik aan mijn boek over nieuwsgierigheid. In het boek bespreek ik nieuwsgierigheid in de breedte. En aangezien nieuwsgierigheid erg breed is en ik steeds dieper in de materie kom, blijft afbakenen een uitdaging voor mij. Ik had net mijn eigen werkroutine en inhoudelijke focus ontwikkeld toen het Coronavirus Nederland trof en de scholen en kinderopvang sloten. Opeens moest ik op zoek naar een nieuwe werkroutine. Daarnaast zie en hoor ik zoveel interessante, nieuwe dingen om me heen gebeuren dat ik het niet kan laten om daar ook even iets over uit te pluizen.

Ik heb dus niet alleen routines nodig, maar ook discipline om me niet (teveel) af te laten leiden. Dit is op zich al een uitdaging voor mij. Maar met twee kinderen thuis, is deze uitdaging van een niveau dat ik normaal liever zou vermijden. Ik heb daarom besloten om deze periode als een masterclass routine-ontwikkeling en focus te zien. Ik heb twee, ok, misschien drie boeken over dit onderwerp gelezen. De derde telt niet want die heb ik slechts gedeeltelijk gescand. ‘Focus aan’ van Mark Tigchelaar en Oscar de Bos en ‘Atomic Habits’ van James Clear gebruik ik  nu als mijn basis voor mijn masterclass.

Huisgenoten en samenwerken

Ik werk nu meer in blokken, niet alleen qua tijd maar ook qua inhoud. Ik plan mijn pauzes goed in en zorg voor voldoende beweging en buitenlucht. En net als Frans heb ik behoefte aan een cocon om me te kunnen concentreren. Mijn noise cancelling headphone in combinatie met een vaste playlist met instrumentale muziek helpen mij om in deze cocon te komen. En dankzij medewerking van mijn lieve partner heb ik nu een werkkamer tot mijn beschikking.

Mijn partner heeft al veel eerder in zijn leven geleerd dat je geroutineerd en gedisciplineerd moet zijn om tijd te hebben voor leuke dingen. Samen werkten we een dagschema uit voor ons gezin. Hij zette dit netjes in een Exceldocument met verschillende kleurtjes dat nu werkelijk overal in huis hangt. Niemand, behalve onze dochter van 2, heeft dus een excuus om zich niet aan dit schema te houden.

Ik beschik nu over een paar machtige wapens: de inhoudsopgave van mijn boek, vier van de acht hoofdstukken die zo goed als af zijn. Ruim 40 interviews met nieuwsgierige types en een deadline. Daarnaast helpen de visuele cue van het schema, de peer pressure van mijn huisgenoten om me aan dit schema te houden, mijn headphone en een werkkamer die alleen bedoeld is om in te werken. Op deze manier ben ik in staat om bij te dragen aan het welzijn van mijn gezin en tussen de bedrijven door gefocust te kunnen werken. Ik ben benieuwd hoe dit de komende weken uit gaat pakken. Op dit moment vaar ik er wel bij.

Ben jij ook breed geïnteresseerd? Welke routines heb jij ontwikkeld om je focus te behouden en dingen af te kunnen maken?

Ik hoor het graag van je in de comments hieronder of via de mail: danae.bodewes@fontys.nl

 

 

 

 

Vind ik leuk