Speelregels

In mijn zoektocht naar de balans tussen nieuwsgierigheid en focus raakte ik uit evenwicht. Waar ik me normaal laat afleiden door mijn diverse nieuwsgierigheid schoot ik nu door in focus.
Lees meer over het belang van focus, nieuwsgierig blijven, afwisseling, spelen en ‘de moeder van alle kennis’: zelfkennis

Mijn onderzoek naar nieuwsgierigheid is voor mij de ideale manier om serieus te zijn én te kunnen spelen. Ik heb van nature behoefte aan nieuwe prikkels en afwisseling. Dit levert me veel moois op, maar is ook een van mijn grootste valkuilen. Ik wil namelijk productief zijn en resultaat leveren. Dit betekent dat ik continu moet waken dat ik niet teveel afleiding voor mezelf organiseer. Ik faal altijd glansrijk in het realiseren van dit voornemen.

Flow en spelen

Ik schrijf een boek over nieuwsgierigheid. Om dit boek op tijd af te krijgen dwong ik mezelf om serieus en gefocust te werken. Nieuwsgierige mensen interviewen en zelf verkennen en ontdekken van nieuwe manieren om de nieuwsgierigheid te prikkelen zijn mijn favoriete manieren van spelen die mij veel leren over nieuwsgierigheid. Onder tijdsdruk en zelf opgelegde prestatiedruk besteedde ik echter steeds minder tijd aan deze bezigheden. Deze focus gaf mij de kans om productiever te zijn en de diepte in te gaan. Dit bracht me vele momenten van intens beleefde flow. Ik ging er volledig in op. Ik genoot van van het schrijven en het keer op keer verrast worden en in de war raken door de artikelen die ik las en de praktijk die ik observeerde en ervoer. Ik leerde nieuwe manieren van kijken en denken wat me een enorme kick gaf.

Focus, beperkte speelruimte en verkramping

In mijn beleving volgde ik mijn nieuwsgierigheid en speelde volop, maar ik werd er op z’n zachts gezegd niet een ontspannen, gezellig mens van. Ik werkte gedurende maanden zonder problemen vele uren achter elkaar en vond eten en sociale contacten onhandige, maar noodzakelijke onderbrekingen van mijn werk. De Coronamaatregelen deden nog een extra duit in het zakje er was immers minder afleiding in mijn leven dan normaal. Ik werd steeds serieuzer, meer gefocust en verkrampt.

Ik volgde mijn specifieke nieuwsgierigheid naar nieuwsgierigheid, maar verwaarloosde mijn brede nieuwsgierigheid. Ik ervoer flow tijdens het werk, maar wist niet te ontspannen buiten het werk. Ik realiseerde me dat ik mijn speelruimte en nieuwsgierigheid eigenhandig had beperkt door op slechts één specifieke en vooral cognitieve manier te spelen. Ik ging op zoek naar meer diverse speelmomenten. Momenten die kort en prikkelend genoeg waren om mijn ongezonde patroon van non stop willen werken te doorbreken, maar niet te lang duurden zodat ze mijn werkplanning niet in gevaar zouden brengen.

Speelregels

Ik sprak met een playfulness- coach over de waarde van een speelse manier van in het leven staan en besloot dat ik geen tijd had om een workshop of persoonlijk traject te volgen. Ik dacht dat een meer theatrale en georganiseerde vorm van spelen niet bij mij paste. Ik ploeterde weer een aantal maanden voort, terwijl ik steeds meer snakte naar het doorbreken van mijn eigen patroon. Ik wist echter niet hoe; de tijdsdruk in combinatie met de behoefte om nieuwsgierigheid als thema te doorgronden wogen zo zwaar op mijn schouders. Via een vriendin kwam ik op het pad van een kaartenset met de prikkelende naam ‘Speelregels’. Ik las de website van ‘Speelregels’; een product van Marieke van Dam. Deze kaartenset gaf mij de mogelijkheid om zelf te kiezen wanneer en welke korte speelopdrachten ik wilde uitvoeren. Ik kon zelf bepalen hoe vaak, met wie en hoe ver ik buiten mijn comfortzone zou treden en hoeveel tijd ik hieraan wilde besteden. Perfect dus!

Stiekem gedanst

‘Speelregels’ lag al snel bij me op de deurmat. Een enorme blijheid, enthousiasme en opluchting overviel me toen ik het doosje opende en ik de kaartjes doorlas. Bij spelen denk je misschien in eerste instantie aan digitale games, buitenspelen, een bordspel of teamsport, maar spelen is veel breder dan dat. Je kan spelen met ideeën, met woorden en gedachten, met eten en ieder willekeurig voorwerp of concept dat je kan bedenken. Je kan alleen spelen of met anderen. Je kan zelfs stiekem met anderen spelen zonder dat zij dit in de gaten hebben. Dit doet me denken aan de tekst van het nummer ‘Stiekem gedanst’: Ik heb stiekem met je gedanst, ik hoop dat je het leuk vond.

Roepen deze voorbeelden vraagtekens of een bedenkelijke frons bij je op? Dan moet je de ‘Speelregels’ van Marieke van Dam zelf eens uitproberen. Maak je geen zorgen je hoeft niet kinds te worden of de hele dag te spelen, slechts een paar minuten spelen per dag kan al grote veranderingen bewerkstelligen. Zo beweert Marieke op haar website en in haar TedX filmpje. Dit filmpje is een aanrader als je beter wilt begrijpen hoe spelen kan helpen wanneer je vast zit in je hoofd en tijds- of werkdruk ervaart. Maar zoals de Engelsen zeggen: ‘the proof of the pudding is in the eating’. Ik ging dus gretig aan de slag om te ontdekken of een eenvoudige kaartenset werkelijk zoveel impact kan hebben.

Week 1: Leren spelen

Op dag één ging ik gelijk los en probeerde in totaal 10 van de 52 kaartjes uit samen met onder andere mijn zoon, partner en buurman. Ik noem drie voorbeelden:

1.     We bedachten 5 ingrediënten die beginnen met de eerste letter van je voornaam; in mijn geval een D. Aan de hand van deze ingrediënten zou ik een avondmaaltijd moeten samenstellen. De ingrediënten die we bedachten waren onder andere: drumsticks, dille, dragon, doperwten en donuts. Op zich een prima maaltijd.

2.     Ik probeerde stiekem een foto van de schoenen van een vreemde te maken. Deze foto mislukte omdat ik het te onopvallend wilde doen.

3.     Samen met mijn zoon van dertien volgde ik op afstand twee vreemden. Onze avondwandeling nam hierdoor een onverwachte wending wat best spannend was. ‘Hebben ze ons in de gaten?’ We namen maar wat extra afstand, maar niet voordat ik stiekem de achterkant van hun schoenen fotografeerde. Moest kunnen vond ik.

Diezelfde week laat ik mijn zoon iedere avond twee kaartjes uitkiezen voor onze avondwandelingen. We liepen iedere avond extra lang omdat de opdrachten zo leuk waren en tot verrassende gesprekken leidden. We kwamen met meer energie en vooral een meer tevreden gevoel thuis.

Week 2 en 3: Bewustwording

Deze twee weken was ik weer erg druk en serieus bezig met mijn werk en deed ik niks met de kaartjes zelf. Toch merkte ik dat ik meer tijd nam voor mijn gezin en om te spelen met mijn kinderen. Ik merkte bovendien dat ik automatisch om me heen keek voor nieuwe, potentiele speelmogelijkheden. Op de meest onverwachte momenten ontdekte ik nieuwe kansen om te spelen. Zo vond ik een beschilderde steen op de trappen naar mijn werk met op de achterkant een verwijzing naar de Facebookgroep ‘keitof’. Ik deelde mijn vondst op deze pagina en verstopte de steen stiekem in de tuin van een bejaardenhuis dat ik die dag bezocht. Ik vertaalde mijn zelfbedachte speelmomenten één op één naar nieuwsgierige opdrachten voor mijn boek. Ik kreeg een LinkedIn-verzoek van iemand van het LAM; een museum dat ik niet ken, maar de website inspireerde me en prikkelde mijn nieuwsgierigheid. Geïnteresseerd maakte ik een belafspraak met de Kijktelefoon; een gratis thuisbeleving van het LAM.

Week 4: De kijktelefoon en een wilde zeereis

Ik gebruik zo af en toe de kaartjes. Ze liggen ter herinnering op mijn bureau. Ik word gebeld door de Kijktelefoon; een enthousiaste museummedewerkster in Lisse beschrijft me een kunstwerk dat ik niet ken. Ik krijg een enorme energieboost door deze prikkelende ervaring. Je leest erover in mijn vorige blog. Thuis speel ik samen met mijn dochter van twee mee wanneer ze van de bank een boot maakt. We gaan op reis en beleven avonturen met olifanten in de zee en hoge golven. Ik mag van haar ‘sturen’ en we slaan overboord. We zwemmen en spetteren vrolijk in de zee die verdacht veel op onze huiskamervloer lijkt. Deze momenten kwamen me ‘aanwaaien’ en lijken misschien vanzelfsprekende momenten om te spelen. In de maanden daarvoor had ik deze momenten wellicht opgemerkt, maar genegeerd en onbenut gelaten omdat mijn gedachten alweer bij mijn boek zouden zijn.

Week 5: Spelen als bron van energie en welzijn

Ik merkte dat de speelregels van Marieke altijd in mijn achterhoofd aanwezig zijn als herinnering dat ik mezelf en het leven minder serieus mag nemen. Iets wat ik al wist, maar wat ik onder de druk van werk, mijn perfectionisme en drukke gezinsleven weer was vergeten. Ik ontdekte door ervaring dat ik meer aandacht mag of zelfs moet besteden aan lichamelijke manieren van spelen en mijn zintuigelijke nieuwsgierigheid in plaats van altijd maar mijn hoofd te gebruiken.

Ik ervaar nog steeds een enorm tijdgebrek, maar ik voel langzaam iets meer ruimte in mijn hoofd om creatief te zijn en me socialer te gedragen. Spelen en nieuwsgierig zijn naar dingen die zich niet direct vertalen naar concrete en meetbare resultaten kost tijd, maar zijn de investering waard. Althans dat dacht ik, maar het is nog belangrijker dan dat. Het zijn juist deze kleine ervaringen die op korte termijn ervoor zorgen dat ik vaker en beter kan ontspannen, meer betekenisgeving ervaar, patronen kan doorbreken en de energie opdoe die ik nodig heb om de dingen te doen die ik met minder gemak of plezier doe. Spelen en gedoseerd toegeven aan mijn diverse nieuwsgierigheid zorgen er op deze wijze voor dat ik minder stress en meer welzijn ervaar en me minder snel verlies in mijn specifieke nieuwsgierigheid ten koste van mezelf en mijn omgeving. Mijn boek gaat er komen, maar minder snel dan ik dacht.

Welke speelregels heb jij voor jezelf bedacht?

Dit zijn mijn speelregels. Wat zijn die van jou? Ik hoor het graag van je in de comments of via de mail: danae.bodewes@fontys.nl

Vind ik leuk