Stelt u zich een gezin voor. In dit geval: vader, moeder, zoon Ted en dochter Mila. De kinderen ontvangen een uitgesproken autoritaire (lees: strenge) opvoeding. Met name de zoon, het eerste kind, wordt overbeschermd en met strikte hand grootgebracht. De eerste tien jaar van zijn leven is dit de normale gang van zaken. Echter ziet hij bij veel vriendjes en vriendinnetjes dat zij meer vrij worden gelaten. En daarmee inherent ook meer “mogen”.
In eerste instantie geniet hij van de vrijheid die bij anderen mogelijk is. Het onbegrensd spelen van online games, langer op mogen blijven en het buitenspelen zonder toeziend oog van vader of moeder. Op den duur en verschillende speelkameraadjes later wordt zoon Ted zich bewust dat zijn ouders afwijkende keuzes maken inzake zijn opvoeding. Natuurlijk denkt hij het niet in die woorden, maar in zijn eigen.
De dochter, Mila, wordt merkbaar iets minder streng opgevoed. Hoewel nog steeds grotendeels met veel en duidelijke regels, waarvan niet wordt afgeweken. Ook bij veel van haar vrienden mag meer dan thuis. Vrienden mogen zelfs vuil worden. Zonder twee dagen huisarrest! Behalve bij Juliënne.
Juliënne’s ouders hameren ook op de tijden, regels en vooral de straffen wanneer eerdere niet worden ‘gehonoreerd’. Dat laatste woord gebruikt haar vader, veteraan, dikwijls. Terug naar Mila die niet bevat waarom haar ouders zo streng optreden. Als antwoord krijgt ze vaak een verhaal over een wereldoorlog en dat opa en oma “zich letterlijk dood hebben gewerkt”. Mila houdt van haar opa en oma, hoewel ze deze amper heeft gekend. Mila besluit dan ook om geen weerwoord te geven. Bovendien vreest ze voor nieuwe sancties, wanneer zij haar ongenoegen uit. Toch ziet ze dat haar oudere broer zich steeds vaker hier tegen verzet. Dan worden haar vader en Ted allebei héél boos. Soms vind ze het wel eens oneerlijk voor Ted, omdat papa het grootst is en de hardste klappen kan geven.
Mila wenst dan dat haar moeder tussenbeide komt, maar ze ziet dat zij ook bang toekijkt. Nu Ted 13 jaar oud is, loopt het echt uit de hand. Hij komt te laat of helemaal niet thuis ’s avonds. Op school interesseert hij zich slechts voor de rokers. Dezen zoekt hij dan ook steevast op in pauzes of wanneer hij weer de les is uitgestuurd. Huiswerk maakt hij niet en volgens leerkrachten is hij “brutaal” en “opstandig”. De schoolpsycholoog informeert de ouders dat hij een autoriteitsprobleem constateert. Dat staat voor moeite met en afkeer hebben tegen gezaghebbende personen. Denk aan leraren, ouders, scheidsrechters et cetera.
Na een turbulente puberteit weet Ted één ding zeker: later gaat hij niet zo streng zijn voor zijn kinderen. Daarentegen laat hij ze vrij(er) en geeft hij ze ook meer dan hij heeft gekregen. Ted vindt iemand die wel vrij is opgevoed en maakt dit met hem bespreekbaar.
“Mooi, dan zitten wij op één lijn qua opvoeding” zegt zijn – inmiddels – man. Zij vragen een goede vriendin als draagmoeder en negen maanden later is Sean geboren. Zowel Ted’s ouders als tante Mila zijn dol op het kind. Ook de twee zonen van Mila kijken nieuwsgierig naar hun pasgeboren neefje. Sean groeit op met veel privileges en wordt veel gevolgd in wat híj wil. Op de basisschool straalt hij met het nieuwste speelgoed. Zijn vriendjes vinden het “cool” dat hij zoveel zelf mag bepalen. Op de middelbare komt Sean erachter dat hij voor dingen ook zijn best moet doen. Dat ze niet altijd door zijn papa’s worden klaargezet. In het tweede blijft Sean zitten en later besluit hij op VMBO eindexamen te doen. Tijdens zijn Mbo-opleiding ‘kinderopvang’ leert hij het een en ander over opvoeding en opvoedingsstijlen. En mondjesmaat herkent hij aspecten uit zijn eigen opvoeding: vrij ofwel ‘laissez-faire’ genoemd.
Tante Mila heeft wel eens tijdens een kerstdiner met hem gesproken over de opvoeding die zij en papa Ted kregen. Sean luistert aandachtig hoe opa en oma Winterwijk zijn vader en Mila strenge regels oplegden.
Stiekem heeft hij die regels en sturing wel eens gemist. Bijvoorbeeld in het doorzetten, toen zaken niet vanzelfsprekend waren. Hij vraagt zich af of waar hij nu zou zijn of hoe anders hij was geworden, mocht hij streng(er) zijn opgevoed. Sean bespreekt deze gedachten met klasgenoten. Wanneer deze laatsten hem vragen wat dit alles voor hem betekent, antwoord hij overtuigd zijn kinderen later op te voeden met aanmoediging, regels en vooral liefde.
Vind ik leuk
Over Martijn van Dijk
Docent/coach Pedagogiek - sportfanaat - Fenomenologisch onderzoek