Het onderwijs in Nederland wordt vooral ‘zittend’ gevolgd. Terwijl ieder mens beter leert, meer geconcentreerd is en dus beter presteert als hij regelmatig beweegt en zich vitaal oftewel fit voelt.

Een mooi thema voor mijn twee maandelijkse brainstorm met Fontys studenten. Opvallend was hun enthousiasme en gevoel van urgentie over dit onderwerp. Ze kwamen met veel concrete voorstellen: beweegpauzes tussen de lessen, fysiek actieve lesvormen, betaalbare gezonde lunches in de kantine en vergroten van sportmogelijkheden op iedere locatie.

In veel bedrijven staat ‘vitaliteit’ van medewerkers dus steeds hoger op de agenda. Bekend is dat fitte medewerkers meer energie hebben, minder verzuimen, meer tevreden en gemotiveerd zijn en bovenal beter presteren dan hun minder vitale collega’s. Investeringen in duurzame inzetbaarheid verdienen zich onmiddellijk terug. In het onderzoek (2010) van Harvard ‘Whats the hard return on employee wellness programs?’ blijkt dit zelfs 6:1 te zijn, oftewel iedere geïnvesteerde euro levert er zes op.

Opvallend dat deze discussie binnen het onderwijs nog maar weinig gevoerd wordt. Het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) stelt in een rapport (2015) dat scholieren in het voortgezet onderwijs (vo) gemiddeld meer dan 9 uur per dag zitten, waarvan ongeveer 5,7 uur op school. Letterlijk en figuurlijk zitten ze de hele dag op school.

Wetenschappelijk is bewezen dat meer bewegen meer zuurstof brengt naar de hersenen. Dit zorgt voor betere concentratie, grotere leeropbrengst en gemotiveerdere leerlingen en studenten. Niet alleen fysieke vitaliteit is daarbij essentieel, ook emotionele en mentale vitaliteit speelt een grote rol. 

Ik zie het als de verantwoordelijkheid voor het onderwijs om op dit onderwerp te acteren. De vitaliteit van scholieren en studenten is ook onze zorg. Uiteraard heeft iedereen daarin ook een eigen verantwoordelijkheid, maar het geven van inzicht, faciliteren en proactief het goede voorbeeld geven ‘practice what you teach’ hoort absoluut bij de kernopdracht van het onderwijs.

De actuele discussies gaan over de besteding van de middelen van het Sociaal Leenstelsel aan de verbetering van de kwaliteit van het onderwijs. Terecht dat daarin de kwantiteit en de kwaliteit van onze docenten centraal staat. Zij maken immers ons onderwijs. Het zou echter zeer passend zijn als een deel van de investeringen ook gaat naar het verbeteren van het leervermogen van scholieren en studenten. Kortom: het verbeteren van de vitaliteit van deze doelgroep.

Fontys Sporthogeschool heeft het lectoraat ‘Move to Be’ dat is gericht op bewegingsinterventies. Fontys start intern ook met een vitaliteitproject om met slimme oplossingen het duurzaam leervermogen van studenten en duurzame inzetbaarheid van docenten te verbeteren. Slimme oplossingen om verantwoord en duurzaam te bewegen op maat van personen, hun omgeving en de setting waarin zij vertoeven. Op de website van Fontys Sporthogeschool staan mooie voorbeelden zoals beweegcoaches voor scholen en ook voor ouderen en het ‘traploopproject’ bij de Gemeente Eindhoven.

Duurzame Inzetbaarheid vertalen naar Duurzaam Leervermogen van scholieren en studenten. Door concreet lessen fysiek actiever te maken, de kennis over vitaliteit te vergroten bij studenten, onderwijsgebouwen en kantines ‘Duurzaam Leervermogen’ proof te maken, het vak Bildung te verbreden naar emotionele en mentale vitaliteit. Er zijn legio mogelijkheden en vele ideeën, maar ook hier geldt: ‘Every journey starts with a single step, so start today!’ Kunnen we dit als onderwijsbranche duurzaam in ons lesprogramma verankeren? Ik ben benieuwd naar de ideeën!

FavoriteLoadingVind ik leuk

Over Nienke Meijer

Nienke Meijer (1965, Eindhoven) studeerde Organisatie en Sociale Psychologie aan de Universiteit Utrecht. Voordat ze in 2009 toetrad tot het College van Bestuur (CvB) van Fontys Hogescholen, werkte ze 20 jaar in verschillende functies bij VNU en Koninklijke Wegener. Zij was de jongste directeur/uitgever van het Eindhovens Dagblad en was tot 2009 lid van het directieteam van Wegener. Sinds 1 december 2013 is Nienke voorzitter van het CvB van Fontys. Nienke heeft als aandachtsgebieden: onderwijskwaliteit en -innovatie, de actieve rol van studenten, de verbinding tussen Fontys en het (regionale) werkveld, de ontwikkeling van een leercultuur, en duurzaamheid.