Ben je sterk in een bepaald vak? Toch maar door dezelfde hoepel als je klasgenoot. Maatwerk in het voortgezet onderwijs is voor velen nog een stap te ver. Tegenstanders verwachten namelijk dat scholieren de weg van de minste weerstand zullen kiezen en dus onder hun niveau gaan presteren. Anderen denken dat kinderen op deze leeftijd nog helemaal niet in staat zijn om dit soort keuzes te kunnen maken.
De intensieve discussie over de wens naar meer maatwerk en het maatwerkdiploma in het voortgezet onderwijs (vo), waarmee de leerling zelf kan kiezen op welk niveau in een vak examen wordt gedaan, kent felle tegen- en voorstanders. Ik hoor bij die laatste groep, want ik zie dat het de ontwikkeling van kinderen zeer ten goede komt. Leren is een persoonlijk proces. Ieder mens leert op zijn eigen manier, vanuit zijn eigen talenten en met een eigen doel voor ogen. Er is geen: ‘one size fits all’ in het onderwijs. Uiteraard, er zijn grote verschillen tussen leerlingen. Waarbij vanuit een talentgerichte benadering deze verschillen er juist mogen zijn.
Niet iedereen hoeft toch zijn exacte vakken op hetzelfde niveau te beheersen als de taalgerichte vakken? In de arbeidsmarkt wordt juist gevraagd om profilering en onderscheidende talenten. Een individu heeft immers een voorsprong op de arbeidsmarkt als hij of zij zich juist kan onderscheiden van anderen. Ook een vorm van maatwerk dus.
Maatwerk geeft scholieren juist de mogelijkheid om te excelleren, mits goed begeleid door hun docenten. Dat is veel meer een cruciale factor dan de vraag of scholieren in staat zijn om te kiezen welk vak ze op welk niveau willen afronden. Docenten moeten de ruimte en de tijd krijgen om in persoonlijk contact de scholieren te coachen, zodat zij de juiste afweging kunnen maken. Dat is de basis van goed onderwijs! Daarmee is dit niet alleen een discussie die het vo aangaat, maar juist ook het hbo. Wij zijn immers hofleverancier van het grootste deel van de docenten voor alle voortgezet onderwijs scholen.
Kortom: maatwerk in onderwijs is in mijn ogen een absolute must. Laten we daarom vooral discussiëren hoe we dit gaan realiseren in plaats van of we dit gaan realiseren. Het hbo samen met het voortgezet onderwijs! Nu eens niet de beleidsmakers aan het woord, maar ik hoor graag de mening van docenten, lerarenopleiders, ouders en vooral van scholieren en studenten!
Vind ik leuk
Over Nienke Meijer
Nienke Meijer (1965, Eindhoven) studeerde Organisatie en Sociale Psychologie aan de Universiteit Utrecht. Voordat ze in 2009 toetrad tot het College van Bestuur (CvB) van Fontys Hogescholen, werkte ze 20 jaar in verschillende functies bij VNU en Koninklijke Wegener. Zij was de jongste directeur/uitgever van het Eindhovens Dagblad en was tot 2009 lid van het directieteam van Wegener. Sinds 1 december 2013 is Nienke voorzitter van het CvB van Fontys. Nienke heeft als aandachtsgebieden: onderwijskwaliteit en -innovatie, de actieve rol van studenten, de verbinding tussen Fontys en het (regionale) werkveld, de ontwikkeling van een leercultuur, en duurzaamheid.
- Web |
- More Posts(20)
Nienke, helemaal mee eens. Je kunt ervoor kiezen om geen maatwerk te bieden, maar dan leerlingen toch nog wat je wil dat ze leren. De vakken die ik op de middelbare school moest doen heb ik uiteindelijk gehaald, maar hier is nauwelijks nog iets van blijven steken. Zonde van mijn tijd. Als ik vanuit talenten en ambitie mocht leren had ik in iedere geval vanuit betrokkenheid geleerd. Dan was ik mogelijk ook onderwerpen of hobbels tegengekomen (dus niet alleen de weg van de minste weerstand), maar die neem je dan omdat je gemotiveerd bent.
Ik ben dan ook erg gemotiveerd om dit onderwerp mee vorm te geven. Sterker nog, bij iFontys zijn we hier volop mee bezig in het kader van talentgestuurd leren. Vrijdag de 22e om 14:00 uur hebben we om interessante partner ‘True Talent Team’ op bezoek die met ons mee gaan denken over hoe we talenten eerder in beeld kunnen krijgen om daar ons onderwijs door te laten sturen.
Ook op FHKE locatie Eindhoven zijn we druk om meer tegemoet te komen aan diversteit van studenten. Dit gaat echt schuiven de komende jaren, daar geloof ik in!
Nienke, DANK, past heel goed bij de wijze waarop we bij SOML met het VO aan de slag zijn: persoonlijk leren, leerlinggerichte aanpak, kansen benutten. Fijn je als ambassadeur te hebben 😉
Nienke,
Tijdens de FPH-studiedag was voor mij een eye-opener, dat studenten verwachten, dat ik ze uitnodig voor een gesprek bij een onvoldoende. Laat ik nu denken, dat een student met een onvoldoende naar mij komt voor advies als ze een onvoldoende heeft.
Sommige stappen zijn zo eenvoudig: ik ga hem zetten met dank aan Noud, Nick en Julia.
Alle grote reizen beginnen met een eerste stap!
Het voelt goed te werken bij een onderwijsinstelling die maatwerk wil realiseren voor haar studenten. Maatwerk zodat de aankomend HBO-professional de eigen waarde voor het werkveld en maatschappij in beeld heeft en deze waarde door middel van leven lang leren kan vergroten. En dit maatwerk geeft de mogelijkheid om vakmensen op te leiden in een mooie balans tussen hoe het hoort en hoe het kan. Volgens mij zijn we bij Fontys al erg sterk in “hoe het hoort”. Extra aandacht en uitdaging lijkt nog nodig voor “Hoe het kan”. Aandacht en uitdaging om de ontluikende talenten van alle studenten, medewerkers en management tot recht te laten komen; aandacht en uitdaging om als medewerkers lerende professionals te blijven en onze studenten naast vakexpert ook excellerend te laten zijn op hun eigen manier, iedereen de beste op een eigen wijze; aandacht en uitdaging om te ontdekken en te leren hoe student en medewerker onderwijs- en werktijd zo kunnen gebruiken dat het eigen professionele niveau meegroeit met alle kansen die complexiteit van onze maatschappij met zich meebrengt. Vakmensen op een eigen wijze die vanuit persoonlijke drive en idealen een leven lang het eigen leren kunnen sturen. Met Fontys Educational Designers zitten we volop in de ontwerp- en testfase van talentontwikkelend onderwijs. Ontwikkelend omdat ook talenten ontwikkeling vragen. We ervaren dat talentontwikkeling erg gebaat is bij enerzijds aandacht voor dat waar een student zich sterk en goed bij voelt en anderzijds bij de uitdaging om dit goede ook vertaalbaar en dienstbaar te maken voor een ander, een klant, een team, een organisatie of een nog grotere “maatschappelijke” doelgroep. Ontwikkeld talent brengt verantwoordelijkheid met zich mee. Noblesse oblige. En deze edele uitspraak lijkt ook van toepassing op de docent van tegenwoordig. Docent is een machtig mooi beroep, maar wel een beroep waarin we ons mogelijk vaker moeten realiseren dat we onze studenten kunnen begeleiden van leren omdat het moet, naar leren omdat het kan. Leren in vrijheid en zonder vrijblijvendheid. Graag dragen we bij aan de ontwikkeling naar onderwijs met maatwerk dat opleidt tot vakmanschap en meesterschap. Vanuit FED zoeken we de verbinding, de verdieping en het delen van ideeën op deze thematiek. Daarom deze youtube link https://www.youtube.com/playlist?list=PLreUby-FLeR5cFtNNwG2uZ-nLz85W_o4c en mijn emailadres voor hen die graag de FED notitie, Investeren in talentontwikkelend onderwijs, willen ontvangen. timo.wesenaar@fontys.nl Ik hoor graag van jullie.
Het voelt goed te werken bij Fontys, een onderwijsinstelling die ontwikkelingskansen biedt om vanuit persoonlijke passie, betrokkenheid en talent de eigen bijdrage aan de wereld te kunnen vergroten.
Ik ben het eens met het feit dat we moeten starten met het ontwerpen/uitvoeren op de “hoe”. Daarmee zijn wij als FED (10 instituten zijn hier bij betrokken) al enige tijd van start gegaan, dit heeft al een hoop inzichten opgeleverd:
– talentgericht werken is niet voldoende, talentontwikkelend vraagt iets anders. Ook talenten moeten mentaal moeite doen en veerkracht tonen.
– werknemers moeten eerst zelf een talenttraject ondergaan om zo een neuslengte voor te lopen op de student en ook ‘practice what you teach’ toe te passen. Talent heeft een directe relatie met je persoonlijkheid, het komt dus dichtbij.
– een talentbegrip definiëren is erg belangrijk, voor ons is talent niet: goed kunnen koken of voetballen (geen vaardigheid opzich) maar ‘iets’ wat overstijgend is en vooral een ‘added value’ is voor een ander.
– talent is niet alleen voor excellente studenten maar voor iedereen, het creëren van excellente lerenden afschrikken.
– talent is slechts de helft van het verhaal, tegenkrachten (draken) spelen ook een rol.
– zelf management en learner control (het leren leren) is cruciaal om talentontwikkelend te werken, hierop ondersteuning geven en feedback/up/forward is cruciaal tijdens het leerproces.
– een speciale didactiek is nodig om tijd en ruimte te geven aan de lerende.
– talentontwikkelend en competentieontwikkelend onderwijs kunnen samengaan hier horen wel nieuwe manieren van toetsen bij (ipsatief bijvoorbeeld).
– bij talentontwikkelend onderwijs horen geen generieke meetlatten, het ontwikkelen van talenten is geen competitie.
Daarnaast ben ik van mening dat talenontwikkelend onderwijs vooral door de mensen zelf gecreëerd moet worden. Veel bedrijven hebben een commercieel belang bij zogenaamde talentgerichte projecten.
Als FED zijn we volop aan het werk om beschrijvingen te maken en te delen rondom wat wij aan ervaringen opdoen rondom talentontwikkelend onderwijs. Hier kun je ons talenontwikkelende ontwerpmodel downloaded http://fontys.nl/Verdiepen-1.htm
Momenteel doen wij ervaringen op bij:
– studenten van HRM en P
– de minor Adaptive Robotics
– kernteam van FED
– studiedag bij CE
– de minor Embrace TEC
– traject met 5 medewerkers van BEnT
– opstartfase met medewerkers van Paramedisch
– verkennende fase bij de minor Idea to Product
– pilot aan het ontwikkelen (start in september) in samenwerking met P&O (binnenkort meer informatie via de portal)
Helemaal mee eens, Nienke. Het zal voor leerlingen in het VO makkelijker zijn om tot een vakkenpakketkeuze te komen dat past bij de interesses van de leerling. Nu kan het voorkomen dat een kind een vak niet kiest omdat het op bijv. VWO niveau niet haalbaar is. De leerling kiest dan voor een ander vak (negatieve keuze) om op VWO niveau examen te kunnen doen. De andere mogelijkheid is dat de leerling kiest voor alle vakken op HAVO niveau. Ook dan blijft het gevoel van een ‘negatieve keuze’ bestaan. Hoe mooi zou het zijn als elk kind vanuit een positieve insteek, kan kiezen voor een aantal vakken op VWO niveau en een aantal op HAVO niveau? Ik ben dus (ook als ouder!) voorstander van maatwerk!