Schermafbeelding 2016-05-14 om 20.32.04

Bovenstaande tekst is afkomstig uit het KPMG rapport “de toekomstbestendigheid van onderwijsinstellingen”. Net als de vele andere adviesrapporten (Kan et al. 2015; Schnabel et al. 2015) haakt men in op de maatschappelijke veranderingen die plaatsvinden door middel van oprukkende technologieën. Om ons heen zijn er tal van exponentiële organisaties die markten verstoren door vraag een aanbod op nieuwe manieren samen te brengen, denk aan: Uber, Airbnb, Netflix, Spotify, etcetera.

De onderwijsinstellingen lijken de urgentie nog niet te voelen om daadwerkelijk actie te ondernemen om te experimenteren met nieuwe marktbenaderingen of verdienmodellen. In zijn boek ‘Exponentiële organisaties (ExO)’ legt Yuri van Geest uit wanneer en wat een groot bedrijf zou kunnen doen om strategische innovatie leidend te laten zijn in plaats van noodzakelijke/gedwongen innovatie. Denk daarbij aan Nokia en Kodak die vanuit noodzakelijk kwaad genoodzaakt waren om innovatief aan de slag te gaan wat marktverlies en uiteraard financieel verlies heeft gekost.

Als een van de oprichters van de beweging: Fontys Educational Designers ben ik dagelijks betrokken bij de groei en vormgeving van de beweging. Binnen korte tijd is de beweging explosief gegroeid, dit is uiteraard positief. Het betekent ook dat processen professioneler vormgegeven moeten worden om uiteindelijk als een organisatie duurzaam te kunnen werken. Wij kiezen er momenteel voor om de beweging te voorzien van kenmerken die raakvlak hebben met een exponentiële organisatie.

Vanuit de ontwerpsessies die wij houden om tot een ExO te komen worden we gedwongen om na te denken over nieuwe verdienmodellen en marktbenaderingen. Vanuit een van die sessies ben ik op een concept gekomen dat volgens mij Fontys in een versnelling kan brengen als flexibele, lerende organisatie.

Context
Fontys is een organisatie met 4500 medewerkers die zowel onderwijsuitvoerende als ondersteunende taken uitvoeren. Er zijn een aantal kenmerken die ik wil benoemen die een beeld geven van de huidige context:

  • er zijn veel eilanden binnen Fontys (instituten (29), richtingen, sectoren);
  • men weet niet van elkaar waar men mee bezig is;
  • het wiel wordt op verschillende plekken opnieuw uitgevonden;
  • men komt bijna niet bij andere instituten;
  • veel dezelfde specialisaties/vakgebieden van docenten;
  • weinig flexibiliteit in werkzaamheden;
  • overvolle taakbelasting en veel piekbelasting.

Kans
Persoonlijk kom ik door mijn FED-werkzaamheden bij heel veel verschillende Fontys instituten. Daar ontwerp ik samen met mensen onderwijs en steeds vaker betrek ik mijzelf deels in de uitvoering. Dat betekent vooral op dat stuk waar ik een meerwaarde kan bieden, denk aan: leren leren, talentontwikkeling, out-of-the-box denken, ontwerpend denken. Aan de andere kant krijg ik ook regelmatig vragen van collega’s of ik iemand weet omtrent een bepaald onderwerp die zij in willen vliegen. Vaak zoeken we deze personen buiten Fontys maar ik kom steeds meer tot de conclusie dat dat niet perse nodig is.

FED vs. Werkspot
De werkwijze van ‘Werkspot’ is een mooie metafoor voor datgene waar ik mee zou willen gaan experimenteren bij Fontys. Als je een bouw of verbouwklus hebt (vraag)  dan kun je die op Werkspot plaatsen, de bouwbedrijven en/of zzp’ers die deze klus kunnen klaren en tijd hebben kunnen reageren (aanbod). Hoe gaaf zou het zijn als wij dit binnen Fontys gaan gebruiken om verschillende vragen zoals: uitvoering onderwijs, branche-bezoeken, ontwerp verzoeken, enzovoorts transparant te krijgen?

Experiment
Uiteraard zou er eerst een experiment uitgevoerd moeten worden om te kijken of het werkt. Men zou bijvoorbeeld kunnen beginnen om 100 mensen de mogelijkheid te geven een schooljaar lang 1 dag in de week beschikbaar te hebben om activiteiten te doen voor andere instituten dan zijn of haar ‘moederinstituut’. Je hebt twee semesters aanlooptijd om vervolgens de laatste twee semesters een volle dag in de week ingepland te hebben. Vraag en aanbod komen onder andere samen op de FED werkspot site. De voordelen zijn dat mensen zich gaan bewegen en zo in aanraking komen met allerlei contexten en disciplines die zij eerder niet kenden. Daarnaast gaat talent zich door de organisatie bewegen en krijg je een effectievere bezettingsgraad (denk aan Uber).

Upgrade van het experiment
Als ik kijk naar de marktbenadering van Fontys omtrent het onderwijsaanbod dan is dat nog erg traditioneel. Het zou zomaar kunnen dat daar enorme veranderingen mogelijk zijn die ten goede komen aan zowel de lerende als aan de werknemer/werkgever. Ik denk daarbij aan een FED werkspot waarbij:

  • bedrijven hun gepersonaliseerde leervraag plaatsen inclusief doorlooptijd en leeruitkomsten. Dit is gebaseerd op just-in-time competenties die gevraagd worden en waar wij als Fontys nu hele leerlijnen van 4 jaar op ontwerpen/uitvoeren.
  • Fontys zelf zijn toekomstbestendig onderwijs plaatst, denk aan onderwijseenheden als de minor Idea to Product en Embrace TEC. Dit zijn eenheden die gebaseerd zijn op future competenties en skills die nog niet door het bedrijfsleven als urgent worden beschouwd. Denk aan Kodak en Nokia waar traditionele commerciële denkers gewaande paden bleven bewandelen en zo nieuwe kansen lieten liggen.

Het zijn zomaar wat gedachten die ik wil delen om te horen of:

  • medewerkers zo’n zzp benadering zien zitten?
  • jullie de urgentie ook zien voelen horen omtrent de verandering?
  • er een experiment zou moeten komen?
FavoriteLoadingVind ik leuk