Wat is jouw excuus?

Foto credit: www.eefphotography.com

Esther Jacobs is een digitale nomade. Ze heeft geen vast woonadres, reist de wereld rond, is nooit langer dan drie weken op één plek en doet precies wat zij leuk vindt. Onzekerheid is haar comfortzone. Esther is de ‘No Excuses Lady’. Ze krijgt dingen voor elkaar, ongeacht de omstandigheden.

Nieuwsgierige types: Esther Jacobs (49) no excuse lady, influencer, digital nomad, internationaal spreker, auteur van 25 boeken

Op Esther’s website omschrijft ze zichzelf als volgt:

“Ik zie kansen waar anderen problemen zien. Ik heb geleerd om tegenslag te gebruiken om mijn fundering te verstevigen. Ik vind prachtige verhalen in ogenschijnlijk gewone dingen en mensen die ik ontmoet. Ik kan iets geweldigs maken van iets gemiddelds. En ik heb eindelijk ontdekt dat succes gemakkelijk kan zijn als je je hart volgt, niet je hoofd. Deze mindshift geeft je niet alleen de controle over je eigen leven, maar maakt je ook tot een inspiratiebron voor de mensen om je heen”.

Hoe ervaart Esther haar nieuwsgierigheid? Kan je überhaupt digital nomad en succesvol ondernemer en auteur zijn zonder over een flinke dosis nieuwsgierigheid te beschikken? Ik interview Esther via Zoom, terwijl ze in haar Thaise Airbnb zit met uitzicht op de bergen.

Wat betekent nieuwsgierigheid voor jou persoonlijk?

Nieuwsgierigheid betekent voor mij open staan en verder durven kijken. Ik beschouw het als een onderdeel van ondernemerschap: ‘to see and seize opportunities’. Nieuwsgierigheid is de basis van alles: leren, persoonlijke ontwikkeling, ondernemerschap. Zonder nieuwsgierigheid ben je niet in staat om verder te kijken, om ervaringen op te doen, om te groeien.

Hoe kom jij zo nieuwsgierig? Wat is nature en wat is nurture?

Mijn zus en ik zijn op dezelfde manier opgevoed. Wanneer je naar mijn zus van 2,5 jaar jonger kijkt, dan heeft zij meer een ‘honkvast’ leven dan ik. Ze heeft een gezin en is psychologe. Dat doet ze dan wel in Miami, waar ze met een Colombiaan getrouwd is.

Ik onderscheid mensen in twee types. Type I ziet wat je niet kent als een kans. Type II ziet wat je niet kent als een bedreiging. Ik kijk meer naar de kansen, mijn zus kijkt meer naar de risico’s. Maar ook dit kan nature zijn. Mijn moeder zag de risico’s meer en mijn vader zag meer de kansen. Mijn 12 jaar jongere broer zit weer in een ander spectrum. Hij is een ‘happy hippie’ kunstenaar in Californië. Hij is enorm nieuwsgierig en creatief, maar wat minder goed in zich staande houden in de samenleving.

De omgeving is belangrijk: bijvoorbeeld ouders die zeggen “niet doen”, of “dat mag niet”. Hierdoor leren kinderen het af om nieuwsgierig te zijn. Ervaren is beter dan theorie. Je kan een kind 200 keer vertellen dat een kookplaat heet is, maar ze leren het vaak pas door het te ervaren. We zetten kinderen op school, waar ze stil moeten zitten en we kennis in ze pompen. Terwijl de natuurlijke manier om dingen te leren is door nieuwsgierig te zijn en te ervaren.

Buiten je comfortzone stappen

Om buiten je eigen comfortzone te stappen moet je heel nieuwsgierig zijn. Het reptielenbrein houdt namelijk niet van die onzekerheid. Je nieuwsgierigheid moet dus groter zijn dan de wens om binnen de lijntjes te blijven.

Mijn vaders ondernemersmentaliteit, en ook mijn opleiding op Nyenrode, stimuleerde me om veel uit te proberen. Ik ontwikkelde daardoor op jonge leeftijd al een innerlijk kompas. Wanneer dat kompas zegt ga links af, dan ga ik links af. Zelfs wanneer niemand het daarmee eens is en zelfs wanneer er helemaal geen linksaf bestaat. Mijn nieuwsgierigheid heeft me altijd beloond, daardoor heb ik geleerd er nog beter naar te luisteren.

Personen die zijn afgestraft in plaats van beloond worden minder nieuwsgierig. Het maakt ook uit waar je geboren bent. In Ex-communistische landen vertonen mensen vaak minder tot geen gezichtsuitdrukkingen. Ze hebben geleerd niks van jezelf te laten zien en geen interesse te tonen. Je werd namelijk afgestraft wanneer je je hoofd boven het maaiveld uitstak.

Nieuwsgierig zijn zit echter in de mensheid. Ook in communistische landen zijn er erg nieuwsgierige mensen. Nieuwsgierigheid is niet te onderdrukken; bij de een is het duidelijker zichtbaar dan bij de ander.

Welke fascinatie heb je sinds je jeugd?

Ik heb altijd een fascinatie gehad met iets wat niet kan of mag. Dan wil ik weten waarom dit niet kan of mag. Als er ergens een rij staat, sluit ik nooit zomaar aan, ik loop altijd naar voren om te kijken of er een alternatief is. Ik ga altijd zelf op zoek naar grenzen. Wanneer je over grenzen heengaat leer je de echte grenzen kennen. Zonder dit uit te proberen doe je nooit gekke dingen.

Sommige mensen zoeken de fysieke grenzen op. Dat doe ik niet. Maar als ik had geluisterd naar de waarschuwing dat je als meisje niet alleen kan reizen, dan had ik nooit al die mooie ervaringen opgedaan in meer dan 100 landen. Ik moet mijn eigen grenzen ontdekken. Die grenzen liggen soms dichterbij dan andere mensen zeggen en soms ga ik ver voorbij aan waar die grens bij anderen ligt.

Wat prikkelt jouw nieuwsgierigheid?

Ik reis heel veel. Mensen denken dat ik heel avontuurlijk leef. Maar ik zoek in het buitenland en op nieuwe plekken naar een thuisgevoel. Ik zit hier in een Airbnb. Ik ga niet op stap of op excursie. Ik beweeg me hier vooral in het blok rondom de Airbnb. Ik bezoek en ken daar na een tijdje ieder restaurant, lokaal winkeltje, hond en kip. Mensen gaan me herkennen. Ik voel me daardoor thuis. Het gaat mij niet meer om de grote dingen. Ik zoek naar het vertrouwde. In Amsterdam, Chiang Mai of Miami overal bezoek ik dezelfde cafeetjes waar ik de mensen ken.

Het reizen geeft al zoveel prikkels dat ik andere prikkels buiten en klein probeer te houden. Ik ben me hier pas de laatste tijd van bewust geworden. Ik probeer daarom veel routine te hebben voor mijn eigen energiemanagement.

Is dat altijd al zo geweest? Heb je het gevoel dat je in de loop van je leven meer of minder nieuwsgierig bent geworden.

Wat reizen betreft, bezocht ik eerst als een gek zeven landen in drie weken en keek of er nog een land bij kon. Ik was heel hongerig naar het ervaren van nieuwe dingen. Ik ben nu langer op één plek. Ik ga nu dieper, waar mijn interesse vroeger oppervlakkiger was. Begrijp me niet verkeerd, langer op één plek zijn betekent voor mij maximaal drie weken. Ik vind nu meer subtiele dingen interessanter dan grote dingen die voor het oprapen liggen. Ik ben nu meer geïnteresseerd in verhalen en ervaringen dan ‘to do lijsten’ afvinken. Ik maak van iets kleins een verhaal. Ik houd nog steeds van interessante en uitdagende dingen zoals naar een niet bestaand land gaan.

Volgende week ben ik in Maleisië tijdens een tussenstop. Ik was daar 15 jaar geleden voor Expeditie Robinson. Ik wilde terug naar de grot waar ik voor het reality TV programma 2 weken verborgen heb gezeten. Ik ben benieuwd naar hoe het is als ik het eiland bezoek zoals ik nu ben; met een volle maag en met de kennis die ik nu heb over het programma. Ik ga niks nieuws zien, maar voor de ervaring ga ik terug.

Van ‘hit and run’ nieuwsgierigheid naar een meer verdiepende nieuwsgierigheid

Mijn nieuwsgierigheid is nu dieper in plaats van de meer oppervlakkige ‘hit and run’ nieuwsgierigheid van vroeger. Mijn nieuwsgierigheid is zoals de Pipi Langkous uitspraak: “ik heb het nog nooit gedaan dus ik denk dat ik het wel kan!” Ik denk er gewoon niet zo bij na.

Zo ging ik onlangs naar een Tantra-retraite. Dit ging niet over seks maar over levenslessen. Ik had het gevoel: ik moet hier naartoe, het trekt mij aan, ik ben nieuwsgierig. Want als je iets niet weet of kent is er maar één manier om erachter te komen en dat is door het te doen.

Wat heeft een grotere invloed op het dempen van jouw nieuwsgierigheid? Jouw omgeving en andere personen of jijzelf?

Zes jaar geleden heb ik een whiplash gehad door een auto-ongeluk. Sindsdien moet ik beter op mijn energie letten. Ik ren niet meer achter alles aan. Ik ben me bewust dat ik minder energie te besteden heb. Dat is mijn grootste beperking, niet andere mensen. Wanneer ik mensen op bezoek heb en ze willen allerlei dingen doen: een berg en tempel bezoeken. Dan moet ik keuzes maken; ik ga dan vaak niet mee.

Ik ben ook niet goed in veel nieuwe mensen ontmoeten. Wanneer ik twee nieuwe mensen heb ontmoet ben ik mijn energie kwijt. Ik bezoek daarom geen party’s en recepties. Ik ben goed in keuzes maken en daarom voelt het alsof ik zelf beslis.

Jouw nieuwe boek heet: Light your fire, without the burnout. Energy management for passionate people. Hoe balanceer je jouw nieuwsgierigheid met jouw ondernemendheid? En hoe zorg je ervoor dat je niet over je eigen grenzen heen gaat?

• Je moet een goede basis hebben van zelfkennis. Hoe werkt je energie management? Waar word je wel/niet blij van? Wat is je Why?
• Je neemt honderden beslissingen. Wanneer die beslissingen zoveel mogelijk met je grote doel samenvallen haal je er meer uit.
• Vertrouwen op je intuïtie. Wanneer mijn intuïtie zegt dat ik iets wel of niet moet doen dan lijkt het soms wel alsof er een licht op straalt. Of dat het lijkt alsof ik door stroop moet gaan. Soms lijkt iets heel logisch maar voelt het niet goed.

Door mijn ongeluk moest ik mijn eigen grenzen opnieuw ontdekken. Dat was een nieuwe ontdekkingsreis. Ik ben zeker 100 keer over mijn eigen grens gegaan. Ik herkende mijn grens, ging hem toch over en dacht dan: zie je wel, het kan wel! Maar daar betaalde ik dan later de prijs voor.

Reizen kost veel energie. Soms kosten het verplaatsen, het tijdsverschil en het installeren fysiek slechts een dag. Maar mentaal kost het twee à drie dagen tijd. Door het vaak te doen, leer ik het steeds beter herkennen.

Wat is jouw favoriete manier om anderen nieuwsgierig te maken?

Door ze te laten denken wat mogelijk is in plaats van wat niet kan. Mensen vertellen mij dat ze net als ik zouden willen leven. Dan vraag ik hen: waarom doe je het niet? Hoe zou het voelen als je het wel deed? Ik haal zo de ratio weg. Op dat moment voelt iemand de motivatie om het wel te doen. Om uit je comfortzone te stappen moet je weten waarvoor je het doet.

Ik onderscheid twee soorten motivatie:

– motivatie om iets te willen bereiken

– motivatie om weg te willen van de ‘pijn’, iets dat je niet (meer) wilt.

Volgens mij is de eerste vorm van motivatie (weten waar je heen wilt) beter dan de tweede vorm. Wanneer je weggaat van iets, kan je nog steeds veel kanten op. Je gaat weg van de pijn, maar hebt geen richting. Wanneer je de motivatie om iets te bereiken en de motivatie om weg te willen van de pijn combineert heb je een nog sterkere motivatie.

De motivatie om weg te willen blijven van pijn en jouw missie om mensen te laten kijken naar wat mogelijk is in plaats van wat niet kan, deze twee dingen doen me denken aan de toenemende polarisatie in de wereld. Op welke manier kan jouw visie op motivatie en het denken in mogelijkheden volgens jou helpen tegen polarisatie?

Ieder land en iedere cultuur heeft zo zijn eigen problemen. Het type problemen is vaak hetzelfde: wij tegen zij. Gisteren ontmoette ik iemand uit Bolivia. Hij vertelde dat het Noorden en het Zuiden van het land elkaar haten. Hier in Noord Thailand bestaan er bergvolkeren die geen Thais spreken. Overal ter wereld zijn soms spanningen tussen import en locals.

Het maakt niet uit waar je naartoe gaat, je neemt jezelf altijd mee. Op een andere plek kom je ook problemen tegen. Door nieuwsgierig te zijn sta je open om te onderzoeken waarom je weg wilt. Wanneer je alleen naar anderen wijst of dingen op anderen afschuift ben je niet nieuwsgierig.

Ik hoorde onlangs een mooi verhaal over de eerste wereldoorlog. Er zaten soldaten in de loopgraven tijdens kerst. Er was een staakt het vuren en aan één kant begonnen de soldaten kerstliederen te zingen. De soldaten aan de andere kant begonnen mee te zingen, waarna ze uit de loopgraven kwamen om samen kerst te vieren. De volgende dag zou het schieten weer hervatten maar de soldaten weigerden. Pas toen de regimenten gewisseld werden, ging de oorlog ‘gewoon’ weer door.

Wanneer we iemand leren kennen als mens, dan kan je niet zomaar met hen vechten. Er zou geen oorlog meer zijn als je ontdekt de ander iemands vader of zoon is. Daarom wordt nieuwsgierigheid onderdrukt. Iedere cultuur heeft daar zijn eigen middelen voor. In communistische landen door internet en tv te verbieden. Bij ons gebeurt dat ook, zo wordt bijvoorbeeld door de bio-industrie het idee onderdrukt dat dieren ook gevoelens zouden hebben.

Wanneer we allemaal nieuwsgieriger zouden zijn, dan zou dat veel problemen oplossen. Wanneer je nieuwe dingen ontdekt kan je haat niet in stand houden. Haat is makkelijk en zwart-wit. Maar dit los je niet op door uit angst voor pijn, het onbekende of een probleem uit de weg te gaan.

In een van jouw nieuwsbrieven stond: Surround yourself with people that reflect who you want to be and how you want to feel; energies are contagious.

Hoe belangrijk is nieuwsgierigheid bij anderen voor jou in een vriendschap?

Ik denk dat het belangrijk is. Anders ben je alleen bezig je eigen verhaal te vertellen en heb je soms herkenning. Is dat echt een gesprek? Ik heb liever dat ik niks gemeen heb met anderen.

Er is een Zweedse commercial waarin mensen eerst aangeven dat ze een hekel hebben aan een bepaald soort mensen. Daarna laten ze deze mensen samen een IKEA-kast bouwen en een biertje drinken. Hun reactie na samen te hebben gewerkt: ”ja, deze persoon is wel ok”.

Wanneer je niks gemeen hebt, is nieuwsgierigheid een mooie start. Een vriendschap moet tweerichtingsverkeer zijn. Anders is de één een groot ego en wil de ander daar iets van. Je moet open staan voor andere meningen, feedback en je kwetsbaar durven op te stellen. Anders is het geen vriendschap maar een promo-uitwisseling.

Op jouw website schrijf je: Onzekerheid is mijn comfort zone geworden. Mijn geheim? Focus alleen op de dingen die je kunt beïnvloeden. Werk met wat je hebt. Ik vond de ultieme vrijheid buiten het systeem en reisde in meer dan 100 landen.

Heb je vrijheid of juist ook controle gevonden door buiten het systeem te opereren? Hoe ligt bij jou de verhouding tussen vrijheid en in control zijn?

Mijn comfortzone ligt buiten die van de meeste mensen. Onzekerheid is mijn comfortzone. Ik weet dat ik altijd een oplossing vind. Ik denk niet: zou er dit of dat gebeuren. “I deal with it when it happens”. Ik kan beter omgaan met onzekerheid dan voorspelbaarheid. Ik heb heel veel prikkels nodig. Een heel geregeld leven geeft mij niet die prikkels. Ik regel die prikkels dus zelf, er moet iets gebeuren, zodat ik niet stil kom te staan.

Volgens mij ben je erg goed in je energiebalans te bewaren. Niet goed genoeg. Ik ga nog te vaak over mijn grens. Maar ik ben me er wel steeds meer bewust van. Ik doe (voor mijn gevoel) weinig. Ik zou meer willen doen. Ik merk wel dat het beter gaat. Ik raak overprikkeld als ik niet mijn eigen tempo aan kan houden. Maar het gaat inderdaad best goed wanneer ik me bedenk dat ik daar normaal nauwelijks over na hoef te denken.

Fueled by motivation, sustained by routine.

Deze quote komt uit jouw nieuwste boek. Hoeveel routine heb je nodig en kan je maximaal hebben om je vrij te blijven voelen?

Het is interessant om te zien hoe anderen met een meer geregeld leven tijdens een conferentie of een vakantie als sponzen zijn. Ze hebben het idee: tijdens deze paar dagen moet ik alles eruit halen. Ze volgen alle workshops en lezingen, doen alle excursies en feesten tot laat. Zij hebben daarna een week nodig om bij te komen. Ik heb geen week de tijd om bij te komen.

Van hoogtepunt naar hoogtepunt

Mijn leven bestaat uit alleen maar hoogtepunten. Zo heb ik de afgelopen weken een schrijfweek op een Thais eiland georganiseerd, daarna gesproken op een conferentie in Bangkok, nu werk ik 10 dagen in Chiang Mai met een groep mede-ondernemers, dan een week Maleisië, gevolgd door een surf en yoga retraite in Sri Lanka een tantra retraite in India. 4 dagen in Nederland en dan vlieg ik voor een week naar Miami om mijn vader en zus te bezoeken. Ik heb geen tijd om bij te komen want dan mis ik alweer het volgende hoogtepunt…

Voor mij zit vrijheid al in zoveel factoren. In het feit dat ik geen vaste baan heb, geen vaste werk of woonplek, ik zit aan niks en niemand vast. Het geeft ook veel keuzestress: ik kan niet alle kanten open laten, want dan kom je in een vrije val terecht. Ik bouw daarom routine in om zo mijn energie balans te behouden.

Je hebt waanzinnig veel gedaan. Wat voelt voor jou aan als het meest nieuwsgierige wat je in je leven hebt gedaan? Wat heb je hiervan geleerd?

Toen ik jonger was heb ik tussen mijn negentiende en tweeëntwintigste heel veel gereisd in mijn eentje. Ik heb tijdens deze reizen geleerd om op mijn intuïtie te vertrouwen. Sommige mensen zeiden dat het geluk en toeval was dat mij nooit iets was overkomen als vrouw alleen op reis. Ik besloot toen te testen of ik op mijn nieuwsgierigheid kon vertrouwen.

In de Dominicaanse Republiek had ik op een gegeven moment het gevoel dat ik uit de bus moest stappen in de middle of nowhere. Ik weet natuurlijk niet wat er was gebeurd als ik in de bus was blijven zitten. Maar ik besloot uit te stappen op een kruispunt in de bossen. Het was al avond en ik vroeg me af: Gaat er nog iets gebeuren? Er was samen met mij een meisje uitgestapt. Ze was al weg gelopen, maar liep terug en vroeg mij waar ik naartoe ging. Toen ik aangaf dat niet te weten nam ze mij maar mee naar haar dorp, waar ik een paar geweldige dagen beleefde met alle locals.

Een andere keer besloot ik naar Haïti te reizen. Op het vliegveld kwam ik een paar journalisten tegen die mij vroegen: “Wat kom je hier doen?” Geen idee zei ik. “Weet je dan niet dat dit een van de armste landen is en dat hier geen toeristen zijn?” Toen ik vertelde dat ik dat niet wist, zeiden ze: “kom maar mee”. Ik kreeg een suite in hun hotel en ze nodigden mij uit om de volgende dag mee te gaan naar een interview met president Aristide. Ik heb door deze bijzondere ervaringen geleerd om op mijn intuïtie te vertrouwen.

Je reist in veel landen. Hoe vervul je jouw nieuwsgierigheid wanneer er een taalkloof is op reis?

Vaak spreek ik wel een beetje de taal. Anders gebruik ik Google Translate, plaatjes of iemand helpt me vertalen. Gisteren nog stond er een klein jongetje naast me met een blauw draadje om met daaraan schelpjes. Ik vroeg iemand wat dat betekende. Het bleek een beschermend iets te zijn. Ik kon aan de moeder van het kindje laten zien dat ik toevallig een kledingstuk aanhad met blauwe draadjes met daaraan schelpjes bevestigd. Dit creëerde een band tussen ons.

Je kan altijd contact maken. De meer subtiele dingen kom je niet altijd te weten. Zo zat ik bijvoorbeeld naast de oudste vrouw hier van het blok. Ik lachte naar haar en maakte contact met haar. Voor mij is contact maken belangrijker dan communiceren.

Tot slot: wat is jouw belangrijkste inzicht in nieuwsgierigheid dat je met anderen wilt delen?

Het belang van open staan. Ik merk dat mensen vaak pas openstaan wanneer ze naar een conferentie gaan of op vakantie. Maar onderweg naar het werk zien ze niet wat er om hen heen gebeurt. Mijn advies is daarom: Wees je bewust wanneer je die inspiratieknop aan of uitzet. Door je bewust open te stellen en de inspiratieknop aan te zetten geef je ruimte voor je nieuwsgierigheid.

Als je niet open staat kan je bijvoorbeeld op een wereldreis gaan, maar dan komt alles wat op je pad komt niet binnen.

Vrijheid en controle zijn subjectieve begrippen

Wat mij het meest bijblijft van dit gesprek is de manier waarop Esther vrijheid, onzekerheid en controle ervaart. Nieuwsgierigheid is een natuurlijk coping mechanisme om met onzekerheid om te gaan. Door je open te stellen voor nieuwe informatie en ervaringen ben je in staat om antwoorden te vinden op de nieuwe vragen en uitdagingen waar je dag in dag uit mee geconfronteerd wordt. Door antwoorden te zoeken en te vinden leer je adequaat te reageren en je aan te passen aan je steeds veranderende omgeving. Dit geeft je na een periode van onzekerheid opnieuw ‘controle’ over je leven

Dit gaat niet alleen over uitdagingen die andere je aanreiken. Esther geeft het mooi aan: “Wanneer je alleen naar anderen wijst of dingen op anderen afschuift ben je niet nieuwsgierig”. Kritisch durven zijn naar jezelf en jezelf beter leren kennen geeft ook onzekerheid. Onzekerheid over wie je bent, wat je kan en of jij en anderen jou kunnen accepteren voor wie je werkelijk bent. Esther gaat deze uitdaging van zelfreflectie met net zoveel energie aan als haar continue reizen.

Esther is een pionier die ons laat zien hoe het leven er in de toekomst uit kan zien. Een maatschappij waar geografie en tijdszones niet langer de basis vormen van ons leven. Steeds meer dingen worden plaats-onafhankelijk. In de toekomst zullen mogelijk ook ons (t)huis en werk plaats-onafhankelijk zijn, onze vriendschappen en zelfs relaties. Dit geeft vrijheid, maar ook onzekerheid.

Er wordt vaak gezegd met vrijheid komt verantwoordelijkheid. Esther neemt duidelijk verantwoordelijkheid voor haar eigen leven en haar eigen energiemanagement. Wie doet dat haar na?

Wat is jouw excuus?

Hoeveel vrijheid heb jij nodig om jouw eigen nieuwsgierigheid te kunnen volgen? En wat is jouw excuus om deze ruimte niet zelf te pakken of te creëren?

Ik hoor het graag van je via de comments hieronder of via de mail: danae.bodewes@fontys.nl

 

Vind ik leuk