FHLOW: aan innovatie geen gebrek

Tijdens de FHLOW (Fontys hybride leeromgevingen week) heb ik weer veel enthousiaste collega’s, studenten en werkveldpartners mogen ontmoeten. Het programma werd werd georganiseerd op verschillende off-campus locaties. Dat waren: de HTC Campus in Eindhoven, Station 88 in Tilburg en de Automotive Campus in Helmond.

Ter plaatse kregen we verhalen van de innovators en de specifieke locatie waar deze zich hebben gevestigd. We kregen ook verhalen van collega’s vanuit andere leeromgevingen, ter inspiratie, of we werden als gasten ingezet als hulpbronnen ter ontwikkeling. Duidelijk is dat er op vele locaties op innovatie wijze onderwijs wordt gegeven. De passie was aanstekelijk en verhalen open en eerlijk. Er werden zowel successen als uitdagingen gedeeld in de omgevingen waar het werkveld met projecten vaak centraal staat. Binnen een hybride leeromgeving wordt vaak geleerd door alle deelnemers (studenten, docenten en partners), of daar wordt naar gestreefd. In deze omgevingen krijgen onderzoekslijnen van lectoraten een logische plek, direct in relatie met het werkveld.

Samen Leren

Samen leren, betekend niet alleen de studenten, maar ook docenten en partners. Ze leren allemaal zoveel mogelijk op gelijkwaardige basis. Daarbij  worden praktijk en theorie aan elkaar gekoppeld. Dat in deze innovatieve omgevingen niet alles vlekkeloos loopt is een gegeven. Het wordt geaccepteerd als onderdeel van het leerproces.

Tijdens de week kwamen veel benamingen voor hybride leeromgevingen voorbij. Voorbeelden hiervan zijn: Living Labs, Professionele Werkplaatsen (PW), Zorg- en Sociale Innovatie centra (ZIC en SIC), learning community en vele andere mooie namen. Ze bieden allemaal, in mijn ogen, een visie op de toekomst van hoger onderwijs. Daarbinnen kunnen we met elkaar een leven lang blijven ontwikkelen. Het is bijna logisch is om met een complex, en vaak gezamenlijke, uitdaging naar een hybride leeromgeving toe te komen. Aangezien deze omgeving de vrijheid biedt om te verdiepen in onderwerpen welke op dat moment urgent zijn. Dat is in een regulier curriculum vaak minder vanzelfsprekend of zelfs onmogelijk.

Duurzaam ontwikkelen

Iedere innovatie kampt met ontwikkel- en groeistuipen. Veel van de omgevingen zijn relatief nieuw en zullen iteratief volwassen gaan worden. Een gedeelde uitdaging is bijvoorbeeld het inbedden van nieuwe onderwijsvormen in bestaande organisatie structuren. Denk hierbij aan de wijze van toetsing, de omgeving vraagt een andere aanpak. Feedbackgeletterdheid van zowel student, docent als werkveldpartner is belangrijker. De kwaliteit van feedback is essentieel. Een ander thema: de vaardigheden die gevraagd worden van een docent in een dergelijk omgeving. Daarnaast ook de rol en het commitment vanuit werkveld, waar in veel projecten dit een “opdrachtgever” is, worden ze nu onderdeel van het team.

Ik heb het vermoeden dat samenwerking een cruciale factor is dat in deze omgeving, alleen op een hoger niveau: co-creatie. Kan ik een onderzoeker hier toe uitdagen? Deze vorm van onderwijs vergt wederkerige relaties om te komen tot een duurzame en toekomst bestendige onderwijsvorm. Zoals duidelijk werd vermeld tijdens een van de presentaties co-creatie dat wat anders als samenwerken. De duurzame relaties tussen onderwijs en werkveld, die worden aangegaan in een hybride leeromgeving, zijn essentieel.  De oprechte betrokkenheid en elkaar verder willen helpen zijn daarin noodzakelijk. Niet van een afstandje, maar binnen de context van de specifieke omgeving. Aangezien iedere omgeving gelijksoortige en toch unieke uitdagingen kent. Rest de uitnodiging, ga eens kijken in een van de omgevingen, kom aan tafel. Dat kan al simpel, door je aan te melden bij het netwerk hybride leeromgevingen (Teams omgeving)

Studenten

Aan studenten die dit lezen zou ik de uitdaging willen bieden om deel te nemen in deze omgevingen. Daarmee geeft je jezelf een unieke ervaring. Eentje waarbij je het stuur van je studie (en carrière) in eigen hand leert te nemen. In veel gevallen is het interessant om los te komen van de reguliere onderwijs structuren, en te leren in en met een multidisciplinair team.

Maak impact en ontwikkel jezelf tot zelfverzekerde professional. Neem (een eerste) stap in dat ontwikkelingsproces. Ontdek waar en hoe jouw  talenten tot uiting komen en hoe je deze kunt inzetten. Ontdek hoe jouw specifieke kennis bijdraagt aan een multidisciplinaire groep. Heb vertrouwen in leeromgevingen die niet direct aansluiten bij je studie. Binnen de meeste omgevingen is er vraag naar jouw skills. Juist in de technische omgevingen zoeken ze vaak sociale, creatieve en economische studenten en dat kan omgedraaid worden voor de economische, creatieve of sociale omgevingen. Dat multidisciplinair samenwerken succes heeft zich al vaak aangetoond.

Docenten

Docenten die dit lezen zou ik willen uitdagen om eens op bezoek te gaan, of deel te nemen, in een hybride leeromgeving. Ontdek dat er meer smaken zitten in het didactisch buffet en misschien smaakt het naar meer. Ontwikkel, toets of zet je kennis in bij een lopend project of onderzoek. Kom (weer) in aanraking met de praktijk van onze partners. Valideer een aanname of theorie die je al jaren gebruikt, samen met studenten en werkveld. Praat met onderzoekers in aanpalende of juist totaal andere vakgebieden. We hebben echt een snoeppot aan mogelijke nieuwe ervaringen.

Ondersteunende Diensten

De ondersteunende diensten wil ik graag uitnodigen om mee te doen! De vragen die ontstaan in deze leeromgevingen zijn vaak uitdagend, waarbij er een hoog gevoel is van urgentie. Aan de tafel zitten, en meedenken in deze vragen kan het wederzijds begrip verhogen en er voor zorgen dat er een betere aansluiting is. Ik denk dat we al heel veel zaken in ons portfolio hebben, wat noodzakelijk is voor een omgeving. Docenten en teams hebben (nog) niet altijd veel kennis hiervan. Dit is in de breedte van de diensten zoals: didaktiek, onderzoek, innovatie, ICT, toetsing, kwaliteit tot aan accreditatie vraagstukken.

Er liggen heel veel mogelijkheden. We juist veel van elkaar leren en helemaal van andere disciplines die we normaliter veel minder tegen komen. We kunnen de participerende partners betrekken en leren hoe ze omgaan met de gezamenlijke uitdagingen. Misschien is het zelfs al een keer oplost! Laten we dit dan gezamenlijk en in co-creatie oppakken.

Co-creatie

Deze pleidooi voor een nieuwe vorm van samenwerken is direct een pleidooi voor (hernieuwd) werkplezier. Hoe gaaf is het om als “Fontys for Society” op deze wijze bij te dragen, in nieuwe netwerk structuren. Een unieke onderwijs vorm, een leven lang ontwikkelen, binnen de regio’s waarin we actief zijn. Heb vertrouwen, geef vertrouwen zet je kennis en vaardigheden in ter ondersteuning. We zijn een lerende organisatie, al vinden we nog vaak het wiel opnieuw uit. Fouten maken (en daar van leren) is noodzakelijk om een samen de nieuwe standaard voor HBO onderwijs te maken.

Dat doen we natuurlijk niet alleen! Ook onze collega’s van andere Hogescholen, MBO’s en Universiteiten en partners uit het werkveld zijn hard aan het werk deze innovatieve omgevingen op te tuigen of participeren er zelfs al in. SURF ondersteund allerlei ontwikkelingen op dit vlak op landelijk niveau. Er lopen tal van programma’s die ondersteunend zijn voor deze ontwikkeling.

De FHLOW week was voor mij een afsluitende actie voor het programma Hybride Leeromgeving. Al zit ik gevoelsmatig nog midden in. Het gevoel van trots neem ik mee, ten aanzien van alle initiatieven, op alle mensen in en buiten onze organisatie die zich hier voor inzetten. Vol nieuwe energie kan ik terug naar mijn werkplek(ken).

 

Vind ik leuk