Cultuureducatie, is het een luxe vak of bittere noodzaak? In de ogen van sommigen is het zeker een extraatje of bonusvak. Ik ben er echter van overtuigd dat het een noodzakelijk vak is om toekomstige generaties innovatief en creatief op te leiden. Shining Eyes, daar gaan we voor.

Kinderen zijn van nature creatief. Ze zijn nog niet gevormd door vaststaande patronen en routines. Ze reageren vanuit hun eigen belevingswereld en kunnen hun originaliteit behouden zonder zich direct te conformeren naar het sociaal wenselijk gedrag van de groep. Hoe ouder kinderen worden, hoe groter de invloed van bestaande structuren, regels en procedures wordt.

In onze snel veranderende wereld is innovatie het sleutelbegrip om te overleven. Om tot creatieve oplossingen te komen zal iedereen creatief moeten zijn, verbeeldingskracht tonen en buiten gebaande paden moeten denken. Dit komt ook duidelijk terug in de definitie van de 21th centrury skills. In het rapport ‘Ons Onderwijs 2032’ van Schnabel wordt aangegeven dat kinderen vooral kritisch moeten kunnen denken, creatief zijn en een groot probleemoplossend vermogen zullen moeten ontwikkelen.

Twee interessante voorbeelden noem ik graag.

Het Fontys Cultlab is een initiatief van Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Fontys Hogeschool voor de Kunsten en de basisschool Borne uit Tilburg. Drie alumni en stagiaires van verschillende Fontysinstituten bieden de kinderen cultuureducatie aan, verweven in het curriculum. De reacties van kinderen en docenten zijn ongelofelijk positief. Citaat van Robin Brugman, een van de initiatiefnemers van het Cultlab. ‘Cultuur wordt breed ingevuld, cultuur maakt hoe wij zijn, hoe onze maatschappij eruit ziet. Kinderen geven kleur en vorm aan hun omgeving en kunnen een actieve rol gaan spelen in de maatschappij. Ik zie cultuureducatie dan ook als persoonlijke ontwikkeling en als een bijdrage aan burgerschap, waarbij je de kunstvakken kunt inzetten. Maar het gaat ook over durven, kijken en genieten. Daarom wil ik ook leerkracht zijn, om kinderen ruimte te geven en buiten de kaders te laten denken. Shining eyes, daar gaat het me om. De Japanners hebben er een woord voor. De beste vertaling is shining eyes, maar letterlijk betekent het woord ‘het licht dat schijnt van binnenuit’. In Japan is het een criterium voor goed onderwijs.’

Een ander prachtig initiatief is het Jeugdtheater Het Paard Dat Vliegt. Een inspirerend gezelschap met voorstellingen in het theater en op scholen. Ze maken moeilijke onderwerpen bespreekbaar op een manier die zowel kinderen als volwassenen in het hart raakt. ‘Echte’ onderwerpen, zoals herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog, liefde, angst, eenzaamheid en heimwee van gevluchte kinderen. Zware onderwerpen dus, die met theater bespreekbaar gemaakt worden. Kinderen worden geïnspireerd om vanuit een andere invalshoek hun mening te spiegelen. Zo worden belangrijke thema’s voor iedere leeftijd relevant.

Cultuureducatie is dus de brandstof om creativiteit bij kinderen te ontvlammen, een middel om anders naar bestaande zaken te kijken. Als docent help je kinderen zo in hun creatieve ontwikkeling. De impact van deze integrale aanpak is vele malen groter dan met separate cultuurlessen.

Het is trouwens voor volwassenen soms ook niet verkeerd om lastige problemen op een meer creatieve manier bespreekbaar te maken. Bij Fontys proberen we met inspirerende methoden discussies creatiever en rijker te laten verlopen. Zoals bij de Fontys Educational Designers (FED), waar op creatieve wijze onderwijs ontwikkeld en verbeterd wordt. Het vlammetje van creativiteit brandt immers in ieder van ons!

 

FavoriteLoadingVind ik leuk

Over Nienke Meijer

Nienke Meijer (1965, Eindhoven) studeerde Organisatie en Sociale Psychologie aan de Universiteit Utrecht. Voordat ze in 2009 toetrad tot het College van Bestuur (CvB) van Fontys Hogescholen, werkte ze 20 jaar in verschillende functies bij VNU en Koninklijke Wegener. Zij was de jongste directeur/uitgever van het Eindhovens Dagblad en was tot 2009 lid van het directieteam van Wegener. Sinds 1 december 2013 is Nienke voorzitter van het CvB van Fontys. Nienke heeft als aandachtsgebieden: onderwijskwaliteit en -innovatie, de actieve rol van studenten, de verbinding tussen Fontys en het (regionale) werkveld, de ontwikkeling van een leercultuur, en duurzaamheid.